Liczba uzależnionych kobiet rośnie, obecnie stanowią one 25% pacjentów ośrodków stacjonarnych. Rośnie również liczba noworodków z objawami poporodowego zespołu abstynencyjnego. Kobiety uzależniają się tak jak mężczyźni od alkoholu, substancji psychoaktywnych, a także leków.
Objawy uzależnienia:
-natrętna potrzeba spożywania środka „dającego nam rozluźnienie”,
-problem z kontrolą ilości jego spożywania, zwiększona tolerancja (z czasem spożywamy środka coraz więcej by uzyskać stan rozluźnienia, bo wcześniejsza dawka jest już za mała by ten stan osiągnąć), –
-koncentracja życia wokół nałogu,
-objawy odstawienne (nudności, drżenie rąk, niepokój, problemy z koncentracją, zawroty i bóle głowy).
Specyfika uzależnienia kobiet różni się nieco od specyfiki uzależnienia mężczyzn. Kobiety częściej sięgają po używki z powodów emocjonalnych niż mężczyźni. Częściej i bardziej odczuwają poczucie winy i wstydu, są bardziej narażone na stany lękowe i depresyjne. Kumulację odczuwanych nieprzyjemnych emocji i uczuć łagodzą sięgając np.: po alkohol.
Przyczyną sięgania po środki uzależniające mogą być problemy seksualne, kobieta będąca pod wpływem jest bardziej rozluźniona i łatwiej jej przełamać wstyd, brak pewności siebie. Innymi przyczynami uzależnienia mogą być przykre wspomnienia związane z molestowaniem seksualnym w dzieciństwie lub inne nadużycia, które nie powinny mieć miejsca, oraz przeżyte traumy (jej przyczynami mogą być: nadużycia, śmierć, ciężki wypadek, przemoc itp.).
Kobiety podatne na uzależnienia częściej niż mężczyźni wychowywały się w rodzinach dysfunkcyjnych, oraz bardzo często wchodzą w niezdrowe związki, w których problem uzależnienia jest podtrzymywany. Często ich partnerzy też są uzależnieni, manipulują nimi, a także stosują przemoc fizyczną i psychiczną.
Co utrudnia lub opóźnia podjęcie decyzji o leczeniu:
– Uzależnione kobiety są bardziej krytykowane przez społeczeństwo niż uzależnieni mężczyźni. Uzależnienie jest jednoznaczne z zaniedbywaniem ról pełnionych jako żona matkaosoba dbająca o dom. Zwiększa to poczucie winy i wstydu kobiety uzależnionej oraz strach przed oceną. Społeczeństwo łatwiej wybacza uzależnionym mężczyznom ich zaniedbywanie obowiązków rodzinnych i wychowawczych niż uzależnionym kobietom,
– kobiety będące matkami nieletnich dzieci boją się, że zostaną one im odebrane lub ograniczone zostaną im prawa rodzicielskie z powodu ich zaniedbań związanych z uzależnieniem,
– niektóre kobiety nie mają, jak zapewnić opieki dla dzieci na czas swojego leczenia i często z tego powodu go nie podejmują,
– brak wsparcia w leczeniu w najbliższej rodzinie, często jest tak, że partner też jest uzależniony i nie jest mu na rękę terapia partnerki,
– status społeczny – kobiety zarabiają znacznie mniej od mężczyzn i częściej też pozostają bez pracy,
– brak zorganizowanego transportu na miejsce leczenia,
– wychowanie w dysfunkcyjnej rodzinie, złe wzorce,
– uzależniony bądź agresywny partner życiowy, który zdominował partnerkę do takiego stopnia, że nie kieruje ona swoim życiem (np. zarządzanie finansami, podejmowanie decyzji, planowanie przyszłości).
Terapia uzależnionych kobiet
Program opieki leczenia z uwagi na specyfikę uzależnienia jest indywidualnym podejściem do każdej pacjentki. Koncentruje się on na pomocy w rozwiązywaniu wielu problemów życiowych danej osoby, zwiększeniu kontroli nad objawami uzależnienia. Terapia pomaga zmienić złe przekonania i wspiera w rozwijaniu nowych umiejętności związanych z rozwiązywaniem problemów, radzeniem sobie ze stresem, nawiązaniem lub naprawieniem więzi z ludźmi nam bliskimi (np. z dziećmi, rodzicami). Ważne jest też umożliwienie kobietom (i ich dzieciom) żyjącym w nieprzyzwoitych warunkach skorzystanie z alternatywnego schronienia w trakcie leczenia.
Głównymi czynnikami skłaniającymi uzależnione kobiety do leczenia są: ciąża, przemoc fizyczna i problemy prawne.
Bokisz Edyta
