Popadanie w nałogi to nie tylko problem dorosłych, ale także dzieci i młodzieży. Szczególnie w wieku dojrzewania łatwo uzależnić się od papierosów lub alkoholu, a także współczesnych używek takich, jak gry komputerowe albo smartfony. Doświadczane przez nastolatków zmiany w organizmie i otoczeniu, a także naturalna chęć buntu przeciw rodzicom czy nauczycielom nie pomaga młodym ludziom w odpowiedzialnym postępowaniu. Szybkie wykrycie sygnałów mogących świadczyć o uzależnieniu pozwala jednak ograniczyć jego negatywne skutki.
Przyczyny sięgania po używki
Co skłania młodzież do próbowania papierosów czy alkoholu, a następnie do sięgania po nie coraz częściej? Przyczyny takiego zachowania są złożone tak, jak i w przypadku dorosłych. Z pewnością jednak picie czy palenie częściej zdarza się wśród nastolatków, którzy są pozostawieni sami sobie i nie czują wsparcia ze strony dorosłych. Czują się samotni, a rozmowa o tym, co ich trapi z rodzicami lub szkolnym pedagogiem wydaje się niemożliwa.
Często zdarza się również, że młoda osoba ulega presji swojej grupy rówieśniczej. Chce być akceptowana, a obawa przed odrzuceniem skłania ją do dostosowania się, nawet jeśli początkowo czuje opór przed sięganiem po używki.
Typowe objawy uzależnienia
Nałóg u dziecka może pozostawać niezauważony przez dłuższy czas, jeśli rodzic często pozostaje nieobecny, wraca późno do domu i nie interesuje się tym, co nastolatek robi przez całe dnie. Kiedy jednak kontakt między dzieckiem i rodzicem jest dobry, przeważnie szybko udaje się odkryć niepokojące sygnały, mogące świadczyć o uzależnieniu. Ważne, aby w przypadku podejrzanych zachowań pociechy, nie działać pochopnie. Dobrym pomysłem może być konsultacja ze specjalistą, który podpowie, jak się zachować i upewnić, że dziecko rzeczywiście może mieć problem z używkami.
Objawy uzależnienia u nastolatków to, między innymi:
- niechęć do rozmowy, unikanie jej, nawet jeśli dotąd kontakt z rodzicem był bliski,
- problemy szkolne, wagary, symulowanie choroby itp.,
- agresywne i aroganckie zachowania,
- problemy z apetytem oraz zaburzenia snu.
Jak zapobiegać uzależnieniom u nastolatków?
Powiedzenie mówi, że lepiej zapobiegać niż leczyć. Jest to prawdą również w przypadku dziecięcych nałogów. Jeśli zatem obawiasz się, że Twoja pociecha w przyszłości może sięgnąć po alkohol czy narkotyki albo już teraz widzisz, że zaczyna spędzać za dużo czasu przed komputerem, postaraj się wpłynąć na nią już teraz. Miej jednak świadomość, że Twoje starania mogą nie przynieść pożądanego rezultatu, jeśli sam masz zwyczaj popalać lub spędzać długie, nocne godziny na graniu na komputerze.
Pamiętaj też, aby nie traktować problemów swojego dziecka jako głupstw, lecz wysłuchiwać go ze zrozumieniem i życzliwością. Dzięki temu w przyszłości chętniej będzie Ci się zwierzać, a znając trudności, z którymi się boryka i pomagając mu w nich, możesz zapobiec sięganiu po używki. Dobrym pomysłem jest również nauczenie dziecka asertywności, która przyda mu się nie tylko wtedy, gdy będzie chciało odmówić wzięcia narkotyku czy zapalenia papierosa.