| UZALEŻNIENIA BEHAWIORALNE | UZALEŻNIENIA OD SUBSTANCJI | |
| CHARAKTER ŚRODKA | Zachowanie, czynność | Substancja |
| PEŁNA ABSTYNENCJA | Niemożliwa ( wyjątek to hazard) | Pożądana |
| DETOKSYKACJA | Brak | Występuje |
| KONSEKWENCJE DLA ZDROWIA I ŻYCIA | Mogą wiązać się z poważnymi konsekwencjami, ale rzadko prowadzą do trwałej niepełnosprawności lub śmierci | Często prowadzą do trwałej niepełnosprawności lub śmierci |
| RYZYKO PRZEDAWKOWANIA | Małe | Duże |
| ZABURZENIA FUNKCJI POZNAWCZYCH | Przemijające, związane z zachowaniem od którego jednostka jest uzależniona | Tymczasowe lub trwałe upośledzenie morfologiczne będące efektem zatrucia |
| SPOSTRZEGANE KOSEKWENCJE SPOŁECZNE | Mało poważne, przemijające samoistnie | Choroba, poważne zaburzenia wymagające leczenia |
| WYKRYWALNOŚĆ | Mała | Duża |
| WIDOCZNE OBJAWY „BYCIA POD WPŁYWEM” | Nie | Tak |
| ODDZIAŁYWANIE NA OŚRODKOWY UKŁAD NERWOWY | Stymuluje go pośrednio poprzez zachowanie | Bezpośrednie |
Cechy wspólne dla uzależnień od czynności i od substancji
W obu przypadkach występują zmiany postrzegania, nastroju, świadomości i zachowania. Mogą dotyczyć każdego z nas i w obu przypadkach trzeba się mierzyć z niepożądanymi konsekwencjami. Nałóg staje się sposobem funkcjonowania i wiąże się z dużą zależnością psychiczną. Oba typy uzależnień są chorobą, która niszczy życie. Osoby uzależnione często ukrywają swoją chorobę przed otoczeniem z powodu wstydu i strachu przed konsekwencjami przez co nieleczony nałóg zawsze się nasila niosąc za sobą coraz poważniejsze negatywne skutki.
Czynniki ryzyka:
– trauma, np. śmierć, choroba, wypadek;
– nagłe zmiany w życiu: utrata pracy, narodziny dziecka;
– brak wsparcia w rodzinie, konflikty;
– problemy w relacjach społecznych;
– impulsywność;
– niska samoocena;
– środowisko, otoczenie.
Czynniki chroniące:
– pozytywny obraz siebie;
– negatywne postawy wobec zachowań problematycznych;
– przyjaźnie, pozytywne relacje społeczne;
– silne więzi społeczne;
– rozwinięte umiejętności społeczne;
– dobre wzorce wyniesione z domu ( wychowanie);
– przyjazne otoczenie.
Edyta Bokisz
Bibliografia:
- www.youtube.com/watch?v=UniZFIFpnd8&ab_channel=FundacjaHilgiera;
- https://www.uzaleznieniabehawioralne.pl/;
- M. Rowicka, „Uzależnienia behawioralne” KBPN, Warszawa 2015;
- M .Kik „Uzależnienia behawioralne” , FUNDACJA TENEO.